Dabrowski heeft in zijn leven wereldoorlog I en II van dichtbij meegemaakt. Hierdoor was hij getuige van zowel het meest gruwelijke als meest compassievolle menselijke gedrag. Geen theorie kon deze uitersten verklaren en hij raakte ervan overtuigd dat binnen een verklaring rekening gehouden moet worden met de meerlagigheid van de menselijke hersenen en psyche. Hiermee verwijst hij naar de reflexmatige, evolutionair meer oude structuren en naar de juist meer complexe, wilsbekwame structuren van het menselijk brein. Een en dezelfde motivatie, zoals zelfbehoud, kan zich enerzijds uiten in een reflex zoals fysiek geweld en anderzijds openbaren in complex invoelend en overwogen gedrag op basis van waarden. Lagere hersenstructuren worden binnen Dabrowski’s visie bij succesvolle persoonlijkheidsontwikkeling ingelijfd door hogere hersenstructuren. Primitief gedrag is niet disfunctioneel en hoeft niet ontkend te worden. Ontwikkeling houdt echter in dat primitieve motivaties meer in harmonie worden gebracht met hogere motivaties.

Meerlagigheid verwijst ook naar het tegelijkertijd voorkomen van gedrag en ervaringen zoals beschreven op verschillende lagen in de theorie. Die ervaringen gaan gepaard met innerlijke conflicten, die een individu opnieuw stimuleren om verder te groeien en een laag onder controle van een volgende laag te krijgen.