Ruimte innemen om deze te geven

Creatie van gedeelde ruimte

In het Engels bestaat de mooie uitdrukking “to hold space for someone”. Bij “hold” denk je wellicht al gauw aan vasthouden of aan grijpen. Nu kan het werkwoord hold contextafhankelijk veel verschillende betekenissen hebben. In de uitdrukking “to hold space for someone” zit er een dubbelzinnigheid, in die zin dat je zowel ruimte ‘vasthoudt’ als dat deze actie mogelijk wordt door zelf, bewust, vanuit opmerkzaamheid en aandachtige aanwezigheid, ruimte niet ‘te vullen’. Je houdt in zekere zin een lege ruimte vast, zodat de ander de kans voelt, ervaart, ziet..om die ruimte in te nemen en daarin tot uitdrukking te komen.

Je houdt dus een lege ruimte vast. 

Misschien komt ook bij jou nu het beeld omhoog van een gedreven lolbroek die luchtgitaar speelt tijdens een saaie schoolles. De persoon houdt, middels de verbeelding, weliswaar lege ruimte vast en doet alsof die ruimte een gitaar representeert (door, middels beweging en gebaren, een vorm om die lege ruimte te ‘gieten’), maar het is geen ruimte die lonkt om vervolgens met eigengebaren in te nemen. Sterker nog, de verbeelding van de lolbroek en de performance vullen jouw en zijn ruimte. Mogelijk met een flinke glimlach, dat wel! 

– bovendien kwam het beeld net omhoog omdat ik de/onze ruimte er al schrijvend mee vulde. De ruimte die ik als blogger met jou als lezer deel werd o.a. gevuld door opgeroepen verbeelding. – 

‘To hold space for someone’ is een activiteit waarbij verbeelding mogelijk een rol speelt in de functie ‘voorstellingsvermogen’, maar die daarnaast leunt op het juist niet zozeer met innerlijk gegenereerde betekenis ‘vullen’ van een gedeelde ruimte.

Daar waar je middels voorstellingsvermogen wellicht bevraagt ‘hoe het voor de ander zou zijn’, en je jezelf in de reeds aangetrokken schoenen van de ander poogt te verplaatsen (met zijn tweeen in één toch wel krappe ruimte..), vraagt het “holding space” juist om zelfbewuste, zeker ook doorleefde, ‘maar’ lege, stille ontvankelijkheid. Althans, zo wordt de uitdrukking volgens mij ervaringsgericht betekenis gegeven. Je biedt de ander wel spiegelingen, bijvoorbeeld, maar varianten die niet voorgevormd zijn door innerlijke (ont-)roering. En hoewel interne conflicten zich kunnen voordoen, krijgen deze niet een eisende focus, die afleidt van de totstandkoming en ervaring van de ruimte die de ander behoeft, zoekt, wens, verlangt, na streeft, of afwijst.

Of, zoals Thich Nhat Hanh dit mooi en treffend verwoordt, je bent als een beekje waar watergolfjes de reflectie niet verstoren.

Deze vorm van “holding space” is eerder een solide, transparante aanwezigheid, dan een die gekenmerkt wordt door intense zelfexpressie. Intensiteit kan echter wel aanwezig zijn, bijvoorbeeld in de vorm van kalmte. 

Daarnaast kun je ruimte bieden door deze krachtig te herkennen. Ruimte op dimensies en in vormen die de ander wellicht nog niet waargenomen, gevoeld, gezien, bedacht, ontdekt, gewaardeerd heeft. Die op dat moment en in die interactie voor de ander misschien niet waarheid zijn, maar die jij wel voelt als potentie en vanuit vertrouwen kunt bieden. Niet omdat jij iets in handen hebt wat de ander niet heeft, maar doordat jij er binnen je bewustzijn op dat moment mee verbonden bent. Verruimend verbonden bent. 

Bijvoorbeeld door niet af te wijzen, door in stilte samen te zijn, door liefdevol vriendelijk te zijn en blijven waar de ander de neiging heeft zichzelf af te wijzen of anderen te zien als oorzaak van eigen worstelingen. Door als witregels tussen de uitgesproken zinnen te zijn, door middels vriendelijk zwijgen een opvangnet voor andermans angsten te zijn, door een glas water aan te bieden waar een grote wolk mistige emoties de helderheid van de visie van de ander ondermijnt. Invoelende glimlachen, frustratie loswekkende kalmte, perspectief verwisselende vragen.

‘To hold space for someone’ betekent ervaringsgericht en conceptualiserend dus het bieden van een stille, lege ruimte ‘tussen de gevulde ruimtes’ en het zachtmoedig begeleiden richting en in ruimtes die eerder niet als zodanig werden ervaren.

You hold back and thereby you put forth..

Dit ruimte bieden door deze zelfbewust en solide, transparant in te nemen doe je grappig en kenmerkend genoeg als eigen persoon (binnen een interactie). Je bent in deze sociale uitwisseling ook een krachtige persoonlijkheid. Niet specifiek in de sociaal bekende wijze als iemand die middels sterke meningen van zich laat horen, zich uitspreekt en vooraanstaat waar er actie nodig is, maar eerder iemand die in staat is (vrijwel letterlijk) om zichzelf als voelend, ervarend, ‘zijnd’ medemens aan te bieden als ruimte voor de ander om zichzelf in te (h)erkennen, uit te drukken.

Je doen en laten zeggen (vaak zonder geuite, wellicht wel intern opgemerkte woordenstroom, vaak met ervaren stroom der gevoelens) eigenlijk:

Kijk, deze ruimte is er allemaal wél. Zonder hierin bevestiging te hoeven, want je ervaart het tenslotte zelf al. Of, je voelt de wens tot bevestiging opkomen, en vindt dat op zich al een bevestiging, en okee. Met alle ruimte als emotioneel logisch gevolg.

Juist jouw fysieke, emotioneel, belichaamde, beewust begeesterde en met name subtiel verwelkomende, aandachtige aanwezigheid tegelijkertijd..biedt de ander – inclusief haar of zijn lichaam, geest, gevoelsleven, gedachtestromen, sensaties – veel zo niet volledige ruimte voor eigen expressie en het openlijk onderzoeken van de innerlijke ruimte. 

Ruimte wekt ruimte op. Het kan een Copernicaanse wending te weeg brengen!

Associaties daargelaten, je bent op zo’n doorleefd moment als een ‘medium’ voor de ander, door welke het zelfonderzoek van de ander hoorbaar resoneert, gereflecteerd wordt en ‘er mag zijn’. Zeker dit laatste is van belang: alleen al dát dit onderzoek en dus de inherente onzekerheid er ‘simpelweg’ mag zijn, is de veiligheid waarop vrijheid bloeit.

‘To hold space for someone’ betekent dat je zélf de mogelijkheid hebt, voelt en bent om die ruimte te zijn en daarmee te bieden. Dit is in die zin dus zowel een bewuste als een assertieve actie. Je bent wel degelijk heel aanwezig, niet zozeer middels directe en tot nadrukkelijk uiting gebrachte, zelf-bevestiging behoevende persoonlijke betekenisgeving.

Je bent er als medemenselijke ruimte; op al die manieren waarop je overeen komt met je gesprekspartner, je al dan niet in stilte of emotionele roering zijnde, onderzoekende medemens. Je bent er ‘al ervarende’, en die belichaamde, aandachtige ervaring is voor de ander voelbaar als heldere ruimte waarbinnen de eigen ervaring opnieuw ontdekt, ingeleefd, doorvoeld en vertrouwensvol (h)erkend kan worden. 

‘Hee, dáár ga ik eens een tijdje wonen, logeren, rusten, spelen, zijn’ – anders dan ‘Hee, dáár parkeer ik mijn gevoelens eens even’.

Door zelf bewust en niet claimend eigenaar te zijn van je fysieke, emotionele, mentale, sociale, spirituele ruimte – van je lichaam tot je denkwereld, van je emotionele bewegingen tot aan je spirituele connectie met het Al- kan de ruimtebehoevende ander de ervaring van ‘eigen-zijn in verbinding’ waar gaan nemen en onderzoeken.

Door zelf niet zozeer hardop te gaan huilen als de ander in toenemende mate snikt, krijgt de ander de kans haar of zijn tranen veilig los te laten. Door (bijvoorbeeld) zelf in stilte de hand van de ander vast te pakken en zachtjes, subtiel doch betekenisvol in te knijpen, moedig je de ander aan haar of zijn zorgen hardop uit te spreken. Door zelf assertief, ‘maar’ bevragend na te gaan wat hij of zij nu nodig heeft, moedig je hem of haar aan uiting te geven aan eventuele onzekerheden en langzaamaan helderheid te vinden in de nu misschien nog verwarrende hoeveelheid waargenomen wensen, op basis van een mix aan nu nog ogenschijnlijk tegenstrijdige emoties. Door zelf geen planning aan te kaarten op een moment dat de ander geen gerichte structuur kan onderscheiden, bied je de ander de mogelijkheid een eigen startpunt te vinden, of zelfs slechts even een punt te zijn, niets meer en minder, in ’t moment aldaar en dan. Of: door een knuffel bied je de ander de eigen ruimte om in warmte en veiligheid te zijn. 

Zoals het tevens mooi verwoord staat in dit stuk:

 “To hold space means we are willing to walk alongside another person in whatever journey they’re on without judging them, making them feel inadequate, trying to fix them, or trying to impact the outcome. When we hold space for other people, we open our hearts, offer unconditional support, and let go of judgement and control.”

Belangrijk is hierbij, vermoed ik en heb ik ervaren, om je ‘eigen’ ruimte evenzo in te voelen. Als jij er voor de ander wilt zijn, dan vraagt dit van jou om ook “in jezelf te zijn”. Daarmee bedoel ik niet zozeer dat het van je vraagt om naar binnen gekeerd te zijn. Ik bedoel eerder dat je écht aanwezig bent ‘in’ jezelf, wat opmerkelijk genoeg vaak samen gaat met de ervaring juist volop verbonden te zijn met alles om je heen (dat is een mooie psychische natuurwet!).

Hoe ben je dan ‘in’ jezelf?

Dat is een goede vraag ;-)….1 waar ik in een volgend stuk graag nog eens dieper op in ga. 

Je zou in de wirwar aan mogelijkheden al een onderscheid kunnen maken tussen ‘dimensies van leven’ : fysiek, emotioneel, mentaal,…. In die ruimtes ben en word je zelf ook en kun je jezelf als ervarend, voelend, denkend, bewegend, verbonden…..herkennen. Dan rijst de vraag: do you hold space for yourself (on these dimensions?).

Mindfulness is meer specifiek en concreet een werkzame strategie, techniek, praktijk en levenshouding om het ‘in jezelf’ én verbonden zijn op vele dimensies te ervaren, stimuleren en oefendend en onderzoekend te doen.

Ook heilzaam, werkzaam en ruimschoots gevarieerd: Gezond eten, regelmatig sporten, spontantiteit ‘ondergaan’, activiteiten te ontplooien waarbij ‘je jezelf’ verliest (denk bijvoorbeeld aan vrijwillige zorgtaken, wandelingen in een bos, schilderen, schrijven,..). Er zijn veel mogelijkheden te exploreren en aan te gaan: door ín de wereld te zijn, ook ín jezelf zijn (waarmee ook hier de benoemde psychische natuurwet geldt: streep weg wat niet meer van toepassing is..)!

In onderstaand artikel wordt er verder ingegaan op hoe je er voor de ander kunt zijn, door (zoals ik dit verwoord) ruimte in te nemen door deze te bieden/ruimte in te nemen om deze te geven.

Zo creeer je samen ruimte, en dit kan een diepe ervaring van verbondenheid te weeg brengen, zelfs zonder een woord te hebben uitgewisseld. Sociaal samenzijn is aldus bekeken ook een hoogst creatieve, sportieve, spirituele en emotionele uitdaging. Ja, zeker ook sportief: Aan alles wat er in je beweegt en om aandacht vraagt (het gehele ervaringsrepertoire), en dat wat er allemaal gaande kan zijn bij de ander, zoek je samen een fijn voelende, enerzijds synchroon lopende anderszijds wederkerige inspirerende ‘gedeelde tred’. Dat vraagt een goede conditie, op niveaus die zo op het eerste oog niks met stille ruimte te maken lijken te hebben. En misschien ook wel wat muzikaliteit, en een tolerantie van open einden.

http://upliftconnect.com/hold-space/

Verruimende groet, warme zwaai en blijmoedig veel goeds!

www.alotofcomplexity.com / lotte@alotofcomplexity.com